مراسم چهارشنبه سوری یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که در آستانه‌ی سال نو و آخرین چهارشنبه‌ی سال قمری برگزار می‌شود. این جشن که ریشه در سنت‌ها و آیین‌های باستانی دارد، نه تنها در ایران بلکه در برخی از دیگر کشورها با پیشینه‌ی فرهنگی مشابه مانند افغانستان، تاجیکستان و بخش‌هایی از آذربایجان و کردستان عراق نیز جشن گرفته می‌شود.
**تاریخچه:**
چهارشنبه سوری باورهای زیادی دارد که برخی آن را با جشنواره‌های زرتشتی مرتبط می‌دانند. اصلی‌ترین نماد این جشن، آتش بازی و پریدن از روی آتش است. مردم معتقدند که آتش پاکی و سلامتی به ارمغان می‌آورد و بدشانسی‌ها را دور می‌کند.
**آیین‌ها و سنت‌ها:**
– **پریدن از روی آتش:** افراد دور هم جمع شده و از روی آتش‌های کوچکی که معمولاً در خارج از خانه به راه می‌اندازند می‌پرند.
– **گفتن اشعار خاص:** هنگام پریدن از روی آتش اشعار سنتی مانند “زردی من از تو، سرخی تو از من” خوانده می‌شود که نماد تبادل بدشانسی با گرمی و سرزندگی آتش است.
– **اجرای سنت‌های دیگر:** مانند خوردن آجیل چهارشنبه سوری، کوک زدن تخم‌مرغ و بازی‌های دیگر.
**جنبه‌های اجتماعی:**
چهارشنبه سوری فرصتی برای دور هم جمع شدن خانواده‌ها و دوستان است و فضایی از شادی و همبستگی اجتماعی را فراهم می‌آورد.
**نکات ایمنی:**
در سال‌های اخیر، نگرانی‌هایی در رابطه با حوادث و خطراتی که هنگام آتش‌بازی‌ها و استفاده از مواد محترقه بروز می‌کند، افزایش یافته است. بنابراین، تأکید فراوانی بر روی رعایت اصول ایمنی و جلوگیری از حوادث ناخوشایند وجود دارد.
**تأثیر بر روی محیط زیست و چالش‌های زیست‌محیطی:**
از آنجا که برخی از فعالیت‌های چهارشنبه سوری مانند روشن کردن آتش‌های بزرگ و استفاده بی‌رویه از مواد محترقه می‌تواند به محیط زیست آسیب بزند، زنگ خطرهایی برای توجه بیشتر به حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی‌ها به صدا درآمده است.
در کل، چهارشنبه سوری به عنوان یک سنت دیرینه، همچنان به عنوان بخشی از فرهنگ ایرانی مورد احترام و اجرا قرار می‌گیرد و به عنوان نمادی از پایان زمستان و آغاز بهار و سال نو تلقی می‌شود.
چهارشنبه سوری یکی از غنی‌ترین و شادترین جشن‌های ایرانی است که علاوه بر سنت‌های قدیمی، دارای تفریحات و فعالیت‌های معاصری هم می‌باشد که مردم برای سرگرمی و جشن گرفتن این شب انجام می‌دهند. در اینجا به برخی از این تفریحات و فعالیت‌ها اشاره می‌کنم:
1. **پریدن از روی آتش**: مهم‌ترین نماد و تفریح چهارشنبه سوری پریدن از روی آتش‌های کوچک است که نشان‌دهنده‌ی پاک کردن بدی‌ها و اضافه کردن گرما و انرژی به زندگی فرد است.
2. **اجرای آتش‌بازی و استفاده از مواد محترقه**: گرچه استفاده بیش از حد از مواد محترقه می‌تواند خطرناک باشد، اما استفاده‌ی معقول از آن‌ها می‌تواند هیجان زیادی به این شب اضافه کند.
3. **بازی‌های گروهی و محلی**: انجام بازی‌های سنتی و فولکلوریک ایرانی که معمولا توسط بزرگترها به کودکان آموزش داده می‌شوند.
4. **خوردن آجیل و شیرینی‌های خاص**: آجیل چهارشنبه‌سوری معروف است و خانواده‌ها معمولاً آجیل و شیرینی‌های ویژه‌ی این شب را می‌خرند و میل می‌کنند.
5. **گذراندن وقت با خانواده و دوستان**: این جشن فرصت خوبی است برای گردهمایی و تبادل خاطرات و حس و حال شادی.
6. **مهمانی‌ها و دورهمی‌های شبانه**: مردم ممکن است برای بزرگداشت این شب مهمانی‌های خانوادگی برگزار کنند.
7. **گشت‌وگذار در خیابان‌ها**: جوانان و خانواده‌های زیادی علاقه‌مند به گشت‌وگذار در خیابان‌ها و تماشای آتش‌بازی‌هایی هستند که در سطح شهر روی می‌دهند.
8. **اجرای موسیقی و رقص**: در برخی مناطق، مراسم چهارشنبه‌سوری با رقص و موسیقی‌های سنتی همراه است.
9. **تهیه و پخت غذاهای سنتی**: معمولا خانواده‌ها برای شام در این شب غذاهای محلی و سنتی خاصی را آماده می‌کنند.
یادآوری این نکته ضروری است که با شور و شادی و استقبال از سنت‌ها، حفظ ایمنی و مراقبت از سلامت خود و دیگران نیز باید در اولویت قرار گیرد. استفاده از مواد محترقه‌ی غیر استاندارد و خطرناک می‌تواند به جراحات جدی منجر شود و همچنین تأثیرات منفی بر محیط زیست داشته باشد، بنابراین توصیه می‌شود که مراقبت‌های لازم در این خصوص به کار گرفته شود.
